Hôm qua vừa kết thúc một đợt phỏng vấn nhỏ để tuyển PHP dev cho các dự án của công ty, có một số điều thấy cần phải chia sẻ về buổi phỏng vấn này đến các bạn đồng đạo cũng như những bâng khuâng về các kiến thức mà các bạn vừa ra trường và nhận là có 1,2 năm kinh nghiệm.

Số là hôm qua, vừa chạy xe vừa nghĩ là nên cho một vài bài test để test một số kỹ năng cần thiết của các bạn ứng tuyển vị trí php developer. Một số kỹ năng mà mình muốn các bạn thể hiện được là có kiến thức về PHP ở mức sâu một tí và khả năng xoay sở tình huống, cách giải quyết vấn đề khi thời gian eo hẹp. Và dưới đây là 5 câu hỏi trong bài test của mình sáng qua:

1. Cho ví dụ về một SESSION ID
2. Viết hàm lấy phần mở rộng của một file name.
3. Viết hàm tính số fibonaci của số thứ n
4. Kể tên 7 open source viết bằng PHP
5. Vẽ mô hình một Request, Response có sử dụng MVC.

Và dưới đây mình sẽ chia sẻ với các bạn về các câu hỏi này và tại sao chỉ cần 5 câu là đủ test hầu hết kỹ năng trước khi vào phỏng vấn trực diện.

1. Session ID và hơn thế nữa

Ở câu hỏi đầu tiên, mình chỉ hỏi một câu rất đơn giản là cho ví dụ về một session ID. Nếu anh đã là một PHP developer,làm việc với Session là một lẽ bình thường và tự nhiên. Quá trình create session, regenerate session id là một số quá trình một developer cần tìm hiểu trước khi bước vào sâu hơn trong thế giới của session.

Một developer có kỹ năng sẽ biết session lưu gì, ở đâu và tất nhiên session id là cái gì. Tùy vào thiết kế và môi trường cũng như level của bạn để thấy được session có thể được triển khai bằng file, database hoặc memory (APC, Memcached…)

Và nếu bạn vọc với session thì bạn sẽ biết rằng, SESSION ID là một hash string có chiều dài 32 ký tự, ví dụ “q6galil87hnkafa65r7agnrno4”

2. Xử lý chuỗi là một thao tác thường trực

Nếu thường xuyên làm việc với PHP, xử lý chuỗi là một trong những thao tác mà bạn sẽ lặp đi lặp lại nhiều lần, việc nắm các hàm xử lý chuỗi là một kỹ năng phải có và giúp ích rất nhiều trong việc xử lý trên frontend và backend.

Có nhiều framework có lẽ đã làm sẵn cho bạn khá nhiều hàm dạng này (ví dụ lấy phần mở rộng của filename như câu hỏi ^^) và nó cũng lấy đi của bạn một thứ rất quan trọng, sự tự lập. Lấy phần mở rộng từ một filename là một bài tập rất cơ bản trong các buổi học xử lý chuổi. Tối thiểu bạn chỉ cần biết 2 hàm xử lý chuỗi để giải quyết bài này.

Ví dụ dưới đây là một hàm bình thường để lấy phần mở rộng, ngoài ra, còn có nhiều cách triển khai khác.

function getExt($filename)
{
    return substr($filename, strrpos($filename, '.') + 1);
}

3. Fibonaci và kiến thức đệ quy

Trong các khóa lập trình, dãy số fibonaci là một dãy số rất cơ bản để giúp tìm hiểu về khái niệm đệ quy. Nếu ứng viên có tìm hiểu và luyện tập thì viết hàm cho dãy số fibonaci không phải là vấn đề lớn. Khái niệm đệ quy nếu đã từng tiếp xúc thì sẽ biết cách triển khai. Các hàm đệ quy dạng này thường dùng ở một số trường hợp như các hàm lấy cây thư mục, lấy danh sách danh mục (không giới hạn cấp) có sử dụng SELF_JOIN.

Còn đây là hàm lấy fibonaci:

/*$n greater than zero*/
function getFibonaci($n)
{
    if($n == 1 || $n == 2)
        return 1;
    else
        return (getFibonaci($n - 1) + getFibonaci($n - 2));
}

4. Hiểu biết về thế giới bên ngoài

Câu 4 theo mình nghĩ là câu đơn giản nhất, nếu bạn đã có kinh nghiệm ít nhất 1,2 năm thì việc nghe tên hoặc triển khai ít nhất một vài open source viết bằng PHP là một điều rất tự nhiên nếu bạn có theo dõi các tin công nghệ về lập trình cũng như tin về PHP.

Có lẽ các bạn thích theo dõi các trang tin cư*p, gi*t, hi*p hơn là theo dõi, tìm hiểu các thông tin về công nghệ, việc làm và sự nghiệp mà bạn phải gắn bó với tư cách là một lập trình viên. Gần gũi nhất có thể là một số dự án như: WordPress, Joomla, Zend Framework, Yii, Drupal, PhpBB, Mediawiki…

5. Mô hình hoạt động của HTTP và mô hình MVC

Thật ngạc nhiên, mình nghĩ ít ra các bạn phải biết viết mô hình request đơn giản, gồm có Client, Server, các mũi tên response. Ít ra phải vẽ được như vậy. Câu hỏi này có 2 phần, bạn biết mô hình Client-Server (Request, Response) và phải có kiến thức cơ bản về MVC.

MVC có lẽ là mô hình đơn giản, cổ điển nhất và có thể tiếp cận ngay từ nhiều nguồn và hầu hết các framework đều sử dụng mô hình MVC. Ngạc nhiên là nhiều bạn nói sử dụng các fw bự, tự viết fw này nọ mà lại không biết vẽ ra cái MVC diagram. Thậm chí, có bạn còn làm liều vẽ Request chỉa vào … View !!!

Mình không có nhiều thời gian để vẽ cái diagram mới, nên tạm bưng cái mô hình request response có cả MVC từ framework litpi và cũng là framework dùng trong tất cả dự án của mình hiện giờ.

—-
5 câu hỏi trên không phải là tất cả trong buổi phỏng vấn của mình. Các kiến thức như làm việc nhóm, quản lý code và các tình huống thiệt cũng như bảo mật, sự cố cũng được đề cập để các bạn ứng viên trả lời.

Lời kết: Dường như các bạn không biết kinh nghiệm 1,2 năm PHP nghĩa là gì và cứ đánh giá bừa. Ngoài ra, kiến thức nền tảng rất có vấn đề, các kiến thức này đều được đề cập trong hầu hết các sách PHP căn bản cũng như các tut online nhan nhản khắp nơi. Bên cạnh đó, dường như các bạn quá tự tin vào kiến thức của mình trước khi đến dự các buổi phỏng vấn lập trình nên không chuẩn bị gì cả.

Hy vọng bài viết nhỏ này sẽ giúp các bạn PHP nói riêng và lập trình viên nói chung trước khi đi phỏng vấn, hãy tự hỏi mình đã thực sự đáng giá với kinh nghiệm mà mình nêu ra trong CV và nếu chưa đủ thì chỉ có cách trang bị bằng kiến thức mới giúp bạn tiến xa hơn với nghiệp lập trình.